آیا تا به حال درباره سقف‌های کاذب و استفاده از آن‌ها در معماری داخلی ساختمان‌ها چیزی شنیده‌اید؟ اصلا منظور از سقف کاذب چیست و چه نیازی به استفاده از آن داریم؟ سقف کاذب نقش مهمی را در زیباسازی مکان مورد نظر ایفا می‌کند و یکی از اجزای محبوب در معماری مدرن شناخته می‌شود. اگر می‌خواهید با مفهوم سقف کاذب و انواع آن آشنا شوید در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
سقف کاذب چیست؟
سقف کاذب، ساختاری پوششی است که با استفاده از آن می‌توان سقف و تاسیساتی که در زیر آن وجود دارد را پنهان کرد. سقف کاذب می‌تواند زیبایی منحصر به فردی را به فضای داخلی ساختمان‌ها بدهد. البته تنها نقش سقف کاذب پوشش‌دهی تاسیسات زیر آن نیست و می‌تواند برای اهداف دیگری مانند جلوگیری از اتلاف انرژی و یا زیباسازی فضای داخلی و حتی موارد دیگر به کار برده شود. سقف‌های کاذب را به صورت آماده و از پیش ساخته شده می‌توان تهیه کرد.
سقف‌های کاذب از بخش‌های مختلفی مانند میلگرد، شیشه، فایبرگلاس، نبشی، پلاستیک و موارد دیگر ساخته می‌شوند. توجه داشته باشید که برای نصب سقف‌های کاذب حتما باید زیرسازی مناسب انجام گیرد و آن را با کمک آویزهای مناسب به سقف اصلی وصل کنند. افرادی که به استفاده از سقف کاذب در ساختمان‌های خود نیاز دارند، لازم است تا از قیمت میلگرد اطلاع داشته باشند؛ چرا که قیمت میلگرد روی قیمت سقف‌های کاذب تاثیر مستقیم می‌گذارد.
انواع سقف کاذب رایج در ایران
حال که فهمیدیم سقف کاذب چیست و در چه مواردی از آن استفاده می‌کنند، در این بخش شما را با انواع سقف کاذب رایج در کشورمان آشنا می‌کنیم:
سقف کناف
سقف کاذب کناف یکی از سقف‌های رایج در صنعت ساختمان‌سازی شناخته می‌شود و شرکتی آلمانی برای اولین بار آن را به همین نام تولید کرد. سقف‌های کاذب کنافی را می‌توان در دو مدل مشبک و طرح‌دار خریداری کرد. در ساخت این نوع سقف کاذب از پنل‌های گچی از پیش ساخته و سازه‌های فلزی استفاده می‌کنند. از مزایای سقف کاذب کنافی می‌توان به تنوع در طرح و رنگ، نصب سریع، قیمت مناسب و عایق صوتی و حرارتی نسبتا خوب آن اشاره کرد.
سقف کاذب رابیتس
سقف کاذب رابیتس به عنوان قدیمی‌ترین سقف‌های کاذب شناخته می‌شود و آن را به طور گسترده در دکوراسیون داخلی استفاده می‌کنند. این نوع سقف کاذب به صورت یک ورق فولادی مشبک است و آن را با استفاده از سیم آرماتور و یا مفتول به شبکه اصلی وصل می‌کنند. این سازه تقریبا شبیه به کناف است، اما از نظر اجرا و نصب با یکدیگر تفاوت دارند. در اجرای سقف کاذب میلگرد و رابیتس از وسایل مختلفی مانند دستگاه جوش، شاقول، قیچی میلگرد بری و انبر آرماتوربندی استفاده می‌کنند و اجرای آن به زمان چندان زیادی نیاز ندارد.
سقف کاذب گریلیوم
سقف کاذب گریلیوم ساختاری مشبک دارد و آن را با ورق‌های آلومینیومی، آلیاژی و یا آهنی می‌سازند. این نوع سقف کاذب را می‌توان در ابعاد و اشکال مختلف مانند مربع، لوزی و یا موارد دیگر تولید کرد. سقف کاذب گریلیوم با نام سقف کاذب باز نیز شناخته می‌شود؛ زیرا قطعات مربعی داخل آن پیداست. همچنین تاسیساتی که در پشت سقف وجود دارند، قابل مشاهده است. معمولا این نوع سقف کاذب را با نمونه‌های دیگر به صورت ترکیبی اجرا می‌کنند. تولید این نوع سقف کاذب با روش‌های پرس‌کاری و خم‌کاری و به ضخامت ۰.۴ تا ۱.۵ میلی‌متر انجام می‌گیرد. خاصیت آکوستیک سقف بر اساس تعداد حفره‌های به کار رفته در آن ایجاد می‌شود. این پنل‌ها را با کمک سازه‌های فلزی به سقف اصلی متصل می‌کنند.
سقف کاذب چوبی
این نوع سقف کاذب، همان طور که از نامش مشخص است، از چوب ساخته می‌شود و در زیباسازی دکوراسیون داخلی نقش ویژه‌ای دارد. برای ایجاد فضایی دلنشین، طبیعی و با منظره گرم سقف کاذب چوبی بهترین گزینه است. با اجرای نورپردازی می‌توان زیبایی این سازه را دوچندان کرد. از مزایای این نوع سقف کاذب می‌توان به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، جذب صدا و مقاومت در برابر رطوبت اشاره کرد. البته قیمت بالا و نیاز به مراقبت و نگهداری را می‌توان از معایب این نوع سقف چوبی دانست. در محیط‌هایی که سقف کاذب چوبی نصب می‌شود حتما باید بین سقف و دکوراسیون داخلی تعادل خوبی برقرار باشد. برای اجرای این نوع سقف کاذب ابتدا باید کلاف کشی انجام داد و سپس قسمت چوبی آن را نصب کرد.
سقف آکوستیک
سقف کاذب آکوستیک می‌تواند به عنوان عایق صوتی خوبی عمل کند و اجازه عبور امواج صوتی را از محیط نمی‌دهد. این نوع سقف به دلیل ساختاری که دارد، می‌تواند تا حد زیادی سر و صدای محیط را کاهش دهد. از مزایای سقف آکوستیک می‌توان به نصب آسان آن و عبور نور از آن اشاره کرد. در ساخت این سقف‌ها از کاشی‌های چوبی، گچی، پارچه‌ای و یا مقوایی استفاده می‌کنند. از پروفیل سپری به عنوان زیرسازی برای این سقف‌ها استفاده می‌کنند. جنس این پروفیل‌ها آلومینیومی یا گالوانیزه است. از این رو قیمت ورق گالوانیزه روی قیمت این نوع سقف کاذب تاثیر به سزایی دارد.
به دلیل قرارگیری هر کاشی در قاب مخصوص به خود، تعمیر این نوع سقف‌ها آسان است. از سقف کاذب آکوستیک اغلب در مکان‌هایی مانند سینما، تئاتر، استودیو، سالن کنسرت و بانک استفاده می‌شود. اگر به دنبال زیبایی هستید، سقف کاذب آکوستیک گزینه خوبی برای شما نخواهد بود و قیمت مناسب آن باعث می‌شود تا برای به کارگیری در سالن اجتماعات، فضای آموزشی و فضای مطالعه ایده‌ال باشد.
سقف آلومینیومی
در ساخت این نوع سقف کاذب از آلومینیوم استفاده می‌کنند. قیمت ورق گالوانیزه در هزینه سقف آلومینیومی تاثیر به سزایی دارد. عایق‌سازی این سازه را با پشم شیشه انجام می‌دهند؛ از این رو در برابر تغییرات دما و ضربه مقاومت بالایی دارد. از دیگر مزایای سقف کاذب آلومینیومی می‌توان به طول عمر بالای آن و ضد آب و رطوبت بودنش اشاره کرد. در محیط‌هایی که نیاز به عایق صوتی و حرارتی است، این نوع سقف مناسب نخواهد بود و قیمت نسبتا بالایی دارد. این نوع سقف شامل پروفیل‌های آلومینیومی با سطح مقطع مستطیل شکل است و در هنگام اجرا آن را به رنگ مشکی درمی‌آورند تا جلوه خوبی به دست آورد.
سقف کاذب پی وی سی
این نوع سقف کاذب در دو نوع پی وی سی با پانل نواری و با پایه پروفیل فولادی و سقف مشبک پی وی سی تولید می‌شود. از مزیت‌های سقف PVC می‌توان به عایق صدا و حرارت، ثابت بودن رنگ و قابل شستشو بودن آن اشاره کرد. علاوه بر این، این نوع سقف کاذب مقاومت خوبی در برابر رطوبت دارد. حتی وجود نشتی آب در پشت سقف کاذب مشکلی برای آن ایجاد نمی‌کند.
سقف کاذب شیشه ای
سقف کاذب شیشه‌ای از جدیدترین سقف‌های کاذب است که در دکوراسیون مدرن نقش به سزایی دارد. این نوع سقف بیشتر در مکان‌هایی که کمبود نور دارند، به کار برده می‌شود. در ساخت سقف شیشه‌ای از شیشه‌های شفاف یا مات استفاده می‌کنند که ظاهری بسیار شیک و مدرن دارند. از معایب این سقف می‌توان به قیمت بالای آن و حساسیت در برابر ضربه اشاره کرد.
فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب نوع سقف کاذب
در بخش قبلی انواع سقف کاذب را معرفی کردیم و ویژگی‌هایشان را توضیح دادیم؛ اما در هنگام انتخاب نمی‌توان هر نوع سقفی را برای هر مکانی برگزید. لازم است تا پارامترهایی را در انتخاب نوع سقف کاذب مورد توجه قرار دارد. از جمله پارامترهای موثر در این باره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- کاربری فضا
کاربری فضا تاثیر به سزایی در انتخاب نوع سقف کاذب دارد. برای مثال سقف کاذب بیمارستان با محیط مسکونی باید تفاوت داشته باشد. بیشتر از سقف‌های مشبک در فضاهای بیمارستانی استفاده می‌کنند.
۲- دسترسی آسان به تاسیسات
در مواردی که نیاز به دسترسی آسان به تاسیسات پشت کار داشته باشیم، بهتر است از سقف‌های کاذب مشبک استفاده کرد. سقف‌های کاذب یکپارچه دسترسی محدودتری به فضای پشتی می‌دهند.
۳- انعطاف معماری
در برخی از فضاها لازم است تا سقف انتخابی با دیگر اجزای محیط همخوانی داشته و قابلیت‌های تزیینی خوبی داشته باشند. همچنین برای ساختمان‌های قدیمی، باید معماری را در نظر گرفت و در صورت نیاز، برخی موارد مانند آرک‌های تزیینی را تخریب کرد تا امکان نصب سقف کاذب وجود داشته باشد. برای ساختمان‌های قدیمی، بهترین گزینه سقف کاذب کناف است که وزن کمی دارد.
۴- سرعت اجرا
در مواردی که سرعت اجرای کار اهمیت دارد باید به سراغ سقف‌هایی رفت که نصب راحتی دارند و در زمانی کوتاه می‌توان آن‌ها را اجرا کرد. برای مثال سقف کناف در عرض چند ساعت قابل نصب است؛ اما نصب سقف‌های مشبک یا تایل‌های پی وی سی، قدری بیشتر طول می‌کشد.
۵- عایق سازی رطوبت، حرارت و صورت
در مکان‌هایی که احتمال آتش‌سوزی وجود داشته باشد باید از سقف‌های کاذب مقاوم در برابر حرارت استفاده کرد. در محیط‌های با رطوبت بالا باید به سراغ سقف‌های کاذب مقاوم در برابر رطوبت رفت. در برخی مکان‌ها جذب آلودگی صوتی اهمیت دارد و لازم است از سقف‌های کاذب عایق صوتی استفاده شود.
مزایای اجرای سقف کاذب
از مهم‌ترین مزایای اجرای سقف کاذب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جابجایی و حمل آسان
- قابلیت تنظیم و نصب سریع
- امکان نصب سقف روی سطوح یکپارچه، وسیع و قوسی
- پایداری بالا
- قابلیت شستشو و پاکسازی سقف
- ساخت و تولید آسان و سریع آن
- ایزوله بودن سقف
- امکان ایجاد اشکال هندسی دلخواه
- ایجاد فضای زیبا و مدرن به ویژه برای محیط‌های مسکونی
- امکان دسترسی به تاسیسات زیر سقف
- کمک به صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- کمک به ایزولاسیون ساختمان
معایب اجرای سقف کاذب
سقف کاذب علاوه بر مزایایی که دارد، با معایبی نیز همراه است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با نصب سقف کاذب، ارتفاع سقف کاهش پیدا می‌کند.
- نیاز به مراقبت و نگهداری دارد.
- عمر چندان بالایی ندارد.
- استحکام و مقاومت کم‌تری نسبت به سقف اصلی دارد.
- امکان آسیب آن در اثر برخی پدیده‌های طبیعی وجود دارد.
- در هنگام نصب باید دقت بالایی داشت؛ زیرا امکان آسیب دیدن آن وجود دارد.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل توضیح دادیم که سقف کاذب چیست و انواع آن‌ها را معرفی کردیم. هر کدام از سقف‌های کاذب متناسب با ویژگی‌هایشان برای مکان‌های خاصی استفاده می‌شوند. در هنگام انتخاب سقف کاذب باید به پارامترهای مهمی توجه کرد تا بهترین انتخاب را متناسب با نوع فضا داشته باشید. در این مقاله این پارامترها را معرفی کردیم. مزایای اجرای سقف کاذب از معایب آن بیشتر است که البته با نگهداری صحیح و اصولی می‌توان تا حد زیادی این معایب را کاهش داد.
