استفاده از مقاطع فولادی مختلف، مانند ورق و تسمه در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، کشتی‌سازی و صنایع فلزی بسیار رایج است. هر یک از این مقاطع فولادی ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در انتخاب مناسب‌ترین محصول برای هر پروژه نقش مهمی ایفا می‌کنند. در این مقاله قصد داریم تفاوت‌ها، ویژگی‌ها و کاربردهای تسمه و ورق فولادی را بررسی کنیم.
تسمه فولادی چیست؟
تسمه فولادی، به نوارهایی از فولاد اطلاق می‌شود که معمولا از برش دادن ورق‌های فولادی به عرض‌های خاص تولید می‌شود. این نوارها به صورت مستطیلی و با ضخامت‌های مختلف عرضه می‌شوند و برای کاربردهای خاص در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین ویژگی‌های تسمه‌های فولادی، استحکام و مقاومت بالای آن‌ها در برابر فشار و کشش است که آن را برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا دارند، مناسب می‌کند.
انواع تسمه فولادی
- تسمه فابریک: این تسمه‌ها از ابتدا به صورت استاندارد و با ابعاد مشخص تولید می‌شوند و در مصارفی مانند بسته‌بندی و ساخت سازه‌های فلزی استفاده می‌شوند.
- تسمه ماشین‌کاری: این تسمه‌ها از ورق‌های فولادی برش داده می‌شوند و معمولا به دقت بالا و ابعاد دقیق نیاز دارند. این نوع تسمه‌ها برای کاربردهایی که شکل ظاهری و دقت بالا مهم است، مناسب‌ترند.
- تسمه نوردی: این نوع تسمه‌ها از فرآیند نورد گرم تولید می‌شوند و معمولا برای مصارف عمومی و در صنایع مختلف به کار می‌روند.
ورق فولادی چیست؟
ورق فولادی، محصولی مسطح و نازک از فولاد است که در صنایع مختلف به کار می‌رود. این ورق‌ها از طریق فرآیندهای نورد گرم یا سرد تولید می‌شوند و بسته به نوع، ضخامت و کیفیت، قیمت‌های متفاوتی دارند. به طور کلی، قیمت ورق نورد گرم در سطح پایین‌تری نسبت به ورق نورد سرد دارد، اما نوسانات بازار فولاد، قیمت مواد اولیه و میزان عرضه و تقاضا نیز بر قیمت نهایی تاثیر می‌گذارند. این محصول در صنایعی مانند ساخت بدنه خودرو، تولید لوازم خانگی، کشتی‌سازی و صنایع ساختمانی کاربرد دارد و تغییرات قیمت آن می‌تواند هزینه‌های تولید را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع ورق فولادی
انواع ورق فولادی براساس روش تولید، جنس، پوشش و ویژگی‌های دیگر، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین انواع ورق فولادی اشاره می‌کنیم:
۱. ورق سیاه (نورد گرم)
۲. ورق روغنی (نورد سرد)
۳. ورق گالوانیزه
۴. ورق رنگی
۵. ورق استیل (فولاد ضد زنگ)
۶. ورق آجدار
۷. ورق آلیاژی
۸. ورق اسیدشویی
۹. ورق تین پلیت (قلع اندود)
تفاوت‌های اصلی ورق و تسمه فولادی
تسمه و ورق هر دو از محصولات فولادی هستند، اما تفاوت‌های عمده‌ای در ابعاد، روش تولید، کاربرد و ویژگی‌های آن‌ها وجود دارد:
۱. ابعاد و شکل
- تسمه فولادی: تسمه‌ها معمولا در عرض‌های کم و طول‌های بلند تولید می‌شوند. عرض تسمه‌ها معمولاً از چند سانتی‌متر تا حدود ۳۰ سانتی‌متر متغیر است، در حالی که طول آن‌ها ممکن است به چند متر برسد.
- ورق فولادی: ورق‌ها معمولا ابعادی بزرگتر از تسمه‌ها دارند و عرض آن‌ها می‌تواند از یک متر تا ۲ متر یا بیشتر باشد. ورق‌ها به صورت صفحه‌ای تولید می‌شوند و برای کاربردهای بزرگتر و پیچیده‌تر مناسب هستند.
۲. کاربرد
- تسمه فولادی: تسمه‌ها به‌دلیل ضخامت زیاد و عرض کم، بیشتر در کاربردهای خاص مانند ساخت اسکلت‌های فلزی، تولید لوازم خانگی، بسته‌بندی و سازه‌های کوچک‌تر به کار می‌روند. در برخی صنایع مانند خودروسازی و ماشین‌آلات نیز برای ساخت قطعات دقیق و مقاوم از آن‌ها استفاده می‌شود.
- ورق فولادی: ورق‌ها به‌دلیل ابعاد بزرگتر و شکل‌دهی آسان، بیشتر برای ساخت قطعات بزرگتر مانند بدنه خودرو، سازه‌های فلزی عظیم، کشتی‌ها و مخازن صنعتی استفاده می‌شوند. ورق‌ها به عنوان ماده اولیه برای تولید تجهیزات بزرگ و پیچیده در نظر گرفته می‌شوند.
۳. روش تولید تسمه فولادی
تسمه‌های فولادی، به دو روش اصلی نورد و ماشین‌کاری تولید می‌شوند. هر دو روش، تسمه‌هایی با ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوت ارائه می‌دهند که انتخاب روش مناسب، به نیاز و کاربرد نهایی بستگی دارد.
۱. تولید تسمه فولادی به روش نورد:
در روش نورد، از شمش‌های فولادی به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. فرآیند تولید به این صورت است که ابتدا شمش‌ها تا دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند تا حالت خمیری پیدا کنند. سپس، شمش‌های گرم شده از بین غلتک‌های نورد عبور می‌کنند و تحت فشار، شکل نهایی تسمه را به خود می‌گیرند. تسمه نوردی چیست؟ تسمه نوردی به این فرآیند اطلاق می‌شود که در آن شمش‌های فولادی با استفاده از غلتک‌های نورد به تسمه تبدیل می‌شوند. پس از نورد، تسمه‌ها خنک شده و به طول‌های مورد نظر برش داده می‌شوند. در نهایت، تسمه‌های برش داده شده بسته‌بندی شده و به انبار منتقل می‌شوند.
روش نورد خود به دو نوع نورد گرم و نورد سرد تقسیم می‌شود. در نورد گرم، فرآیند در دمای بالا انجام می‌شود و تسمه‌های تولید شده دارای سطحی زبر و ابعاد تقریبی هستند. در نورد سرد، فرآیند در دمای پایین‌تر انجام می‌شود و تسمه‌های تولید شده دارای سطحی صاف و ابعاد دقیق‌تر هستند.
۲. تولید تسمه فولادی به روش ماشین‌کاری:
در روش ماشین‌کاری، از ورق‌های فولادی مانند ورق سیاه به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. ابتدا، رول‌های ورق باز شده و با استفاده از دستگاه گیوتین به نوارهای باریک برش داده می‌شوند. سپس، نوارهای برش داده شده تحت فرآیند اتوکشی قرار می‌گیرند تا صاف و یکنواخت شوند. در نهایت، تسمه‌های تولید شده بسته‌بندی می‌شوند.
کیفیت تسمه‌های تولید شده به روش ماشین‌کاری، به کیفیت ورق‌های اولیه بستگی دارد. برای تولید تسمه‌های با کیفیت بالاتر، می‌توان از ورق‌های روغنی به عنوان ماده اولیه استفاده کرد.
روش تولید ورق فولادی
تولید ورق فولادی، فرآیندی پیچیده است که طی آن، مواد اولیه به ورق‌های مسطح و نازک تبدیل می‌شوند. این فرآیند عمدتاً به دو روش اصلی نورد گرم و نورد سرد انجام می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
۱. تولید ورق فولادی به روش نورد گرم:
در این روش، شمش‌های فولادی پس از گرم شدن در کوره‌های مخصوص، از بین غلتک‌های نورد عبور کرده و به تدریج نازک‌تر می‌شوند. دمای بالا در این فرآیند، باعث افزایش انعطاف‌پذیری فولاد و کاهش نیروی مورد نیاز برای نورد می‌شود. ورق‌های تولید شده به روش نورد گرم، معمولاً دارای سطحی زبر و ابعاد تقریبی هستند و در کاربردهایی مانند ساخت مخازن، لوله‌های انتقال و قطعات ساختمانی استفاده می‌شوند.
۲. تولید ورق فولادی به روش نورد سرد:
در این روش، ورق‌های تولید شده به روش نورد گرم، مجدداً تحت فرآیند نورد در دمای پایین‌تر قرار می‌گیرند. این کار باعث افزایش دقت ابعادی، بهبود کیفیت سطح و افزایش استحکام ورق می‌شود. ورق‌های تولید شده به روش نورد سرد، دارای سطحی صاف و ابعاد دقیق هستند و در کاربردهایی مانند ساخت بدنه خودرو، لوازم خانگی و قطعات الکترونیکی استفاده می‌شوند.
مقایسه کلی و انتخاب مناسب
با توجه به تفاوت‌های زیادی که بین تسمه و ورق فولادی وجود دارد، انتخاب صحیح هر کدام بستگی به نیاز پروژه، ابعاد و ویژگی‌های خاص مورد نظر دارد. در کاربردهایی که نیاز به نوارهای فلزی مقاوم و مستحکم با عرض کم است، تسمه فولادی انتخاب بهتری است. اما برای کاربردهایی که نیاز به قطعات بزرگتر و پیچیده‌تر دارند، ورق فولادی مناسب‌تر است.
در نهایت، انتخاب بین این دو محصول فولادی باید بر اساس کاربرد، ابعاد و ویژگی‌های خاص پروژه انجام شود. هر دو محصول در صنایع مختلف کاربرد دارند و با استفاده از فرآیندهای نورد گرم و سرد تولید می‌شوند.
با مراجعه به وبسایت کیلوتن، امکان خرید آنلاین انواع ورق و تسمه فولادی برای خریداران فراهم می باشد.
