بتن، به عنوان یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد، علی‌رغم مقاومت فشاری بالا، در برابر نیروهای کششی و تغییرات حجمی ناشی از عوامل محیطی و شیمیایی ضعف نشان می‌دهد. به منظور مقابله با این محدودیت، استفاده از آرماتورهای فولادی از جمله راهکارهای اساسی محسوب می‌شود. در این میان، میلگرد حرارتی، که با نام‌های میلگرد افت و حرارت یا جمع‌شدگی نیز شناخته می‌شود، نقش بسزایی در کنترل ترک‌خوردگی‌های ناشی از نوسانات دما و انقباض بتن ایفا می‌نماید.
در این مقاله، به بررسی میلگرد حرارتی، انواع آن، نحوه عملکرد و نقش میلگرد حرارتی در سقف تیرچه بلوک می‌پردازیم.
میلگرد حرارتی چیست؟
میلگرد حرارتی، نوعی آرماتور فولادی با قطر کم (معمولا بین ۴ تا ۶ میلی‌متر) است که به صورت شبکه‌ای و با فواصل نسبتا زیاد در سطوح بتنی، به ویژه دال، دیوار و سقف تیرچه بلوک، اجرا می‌شود. وظیفه اصلی این میلگرد، مقابله با تنش‌های کششی ناشی از انقباض و انبساط بتن در اثر تغییرات دما و فرآیند خشک شدن و کاهش حجم آن است. این تنش‌ها در صورت عدم کنترل، می‌توانند منجر به ایجاد ترک‌های عمیق و در مواردی، آسیب‌های ساختاری در بتن شوند.
برای اطلاع از آخرین قیمت میلگرد ساده، می‌توانید به لینک مربوطه مراجعه کنید. علاوه بر دسترسی به قیمت‌های روز میلگرد از کارخانه‌های مختلف، امکان مشاهده نمودار نوسانات قیمت و بررسی مشخصات فنی هر نوع میلگرد نیز برای شما فراهم شده است.
دلایل استفاده از میلگرد حرارتی
اگرچه این میلگرد به نام میلگرد حرارتی شناخته می‌شود، اما عملکرد آن در واقع کنترل تبادل حرارت و جلوگیری از ترک خوردگی بیش از حد بتن در اثر تغییرات دما است. زمانی که میلگرد حرارتی درون بتن قرار می‌گیرد، به خوبی با آن پیوند می‌خورد و در طول زمان با انقباض و انبساط بتن همراه می‌شود. از آنجایی که میلگرد در برابر تغییرات دما انعطاف پذیری بیشتری نسبت به بتن دارد، بخش عمده‌ای از تغییر طول ناشی از انقباض و انبساط را به خود جذب می‌کند. به همین دلیل، تغییر حجم بتن کمتر شده و سهم آن از انرژی ناشی از تغییر دما کاهش می‌یابد، در نتیجه احتمال ترک خوردگی بتن به میزان قابل توجهی کم می‌شود.
انواع میلگرد حرارتی
میلگرد حرارتی معمولا به شکل کلاف تولید و به بازار عرضه می‌شود. با وجود تاکید آیین نامه‌ها و متخصصان بر استفاده از میلگرد آجدار برای این منظور، معمولا از میلگرد سایز ۶، که به صورت کلاف ساده تولید می‌شود به عنوان میلگرد حرارتی استفاده می‌کنند.
با وجود این، در برخی از سازه‌ها از میلگرد آجدار با قطر ۸ میلی‌متر نیز استفاده می‌شود. از آنجایی که قیمت میلگرد آجدار در مقایسه با میلگرد ساده بالاتر است، استفاده از آن طبیعتا هزینه‌های پروژه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، به دلیل پیچیدگی‌های اجرایی بیشتر، پیمانکاران اغلب ترجیح می‌دهند از میلگرد ساده با قطر ۶ میلی‌متر برای اجرای میلگرد حرارتی استفاده کنند.
نقش میلگرد حرارتی در بتن و تیرچه بلوک
میلگرد حرارتی در سازه‌های بتنی، به ویژه در سقف‌های تیرچه بلوک، نقشی اساسی در پیشگیری از ترک خوردگی ایفا می‌کند. این میلگرد با کنترل تنش‌های کششی ناشی از جمع شدگی بتن در حین خشک شدن، از تمرکز نیروها و ایجاد ترک‌های بزرگ جلوگیری کرده و به جای آن، ترک‌های ریز و غیرمضر را توزیع می‌کند. همچنین، در برابر تغییرات دما، میلگرد حرارتی با محدود کردن حرکات بتن، مانع از ایجاد ترک‌های ناشی از انبساط و انقباض می‌شود.
علاوه بر این، شبکه میلگرد حرارتی به افزایش انسجام و یکپارچگی لایه‌های مختلف بتن کمک کرده و از جدا شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند. در سقف‌های تیرچه بلوک که بتن پوششی به دلیل ضخامت کم و قرارگیری در معرض تغییرات دما بیشتر مستعد ترک‌خوردگی است، استفاده از میلگرد حرارتی اهمیت ویژه‌ای در حفظ یکپارچگی و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از عوامل مذکور دارد.
نحوه بستن میلگرد حرارتی
برای ایجاد شبکه آرماتور حرارتی و اتصال میلگردهای آن، عمدتا از سیم مفتول استفاده می‌کنند. در اجرای میلگردهای حرارتی در سقف، دو روش اصلی برای اتصال وجود دارد. در روش ضربدری، میلگردها را به صورت منظم روی یکدیگر قرار می‌دهند و سپس سیم مفتول را به شکل ضربدری از محل تقاطع آن‌ها عبور می‌دهند. پس از عبور سیم، آن را با گاز انبر می‌برند و برای ایمنی و استحکام بیشتر، نوک تیز باقی مانده را به داخل میلگردها خم می‌کنند.
در روش کراواتی، ابتدا میلگردها را در محل تقاطع روی هم قرار می‌دهند. سپس، سیم مفتول را به دور میلگرد زیرین می‌پیچانند و از بالای میلگرد بالایی عبور می‌دهند. در نهایت، دو سر سیم مفتول را به شکل گره کراواتی به یکدیگر می‌پیچانند و محکم می‌کنند تا اتصال قوی بین میلگردها برقرار شود. هر دو روش با هدف ایجاد اتصالی محکم و یکپارچه در شبکه آرماتور حرارتی به کار گرفته می‌شوند.
نحوه اجرای میلگرد حرارتی در سقف تیرچه بلوک
اجرای صحیح میلگرد حرارتی در سقف تیرچه بلوک، برای مقابله با نیروهای کششی ناشی از خشک شدن بتن و جلوگیری از ترک‌خوردگی آن است. مراحل اجرای میلگرد حرارتی در این نوع سقف به شرح زیر است:
آماده سازی سطح: پیش از هر اقدامی، سطح سقف تیرچه بلوک باید کاملا تمیز و عاری از هرگونه آلودگی، گرد و غبار یا مواد زائد باشد.
شبکه بندی میلگرد: میلگردهای حرارتی، که معمولا قطر پایین (مانند ۶ میلی‌متر) دارند، به صورت شبکه‌ای با فاصله‌های معین در دو جهت عمود بر هم روی سطح بلوک‌ها چیده می‌شوند. این شبکه بندی باید به طور کامل سطح سقف را پوشش دهد.
تثبیت شبکه میلگرد: شبکه میلگرد حرارتی باید به گونه‌ای روی تیرچه‌ها قرار گیرد که تمام سطح بتن پوششی را در بر بگیرد. برای اتصال این شبکه به تیرچه‌ها می‌توان از سیم مفتولی برای بستن میلگردها به یکدیگر و در صورت نیاز به میلگردهای اصلی استفاده کرد.
فاصله میلگردها: فاصله استاندارد بین میلگردهای حرارتی در هر دو جهت عمود بر هم معمولا بین ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.
پوشش بتنی: پس از قرارگیری و تثبیت شبکه میلگرد حرارتی، سطح سقف با لایه بتن پوششی، با حداقل ضخامت ۲ سانتی‌متر روی شبکه میلگرد، پوشانده می‌شود. این ضخامت برای ایجاد چسبندگی مناسب بین میلگرد و بتن و همچنین محافظت از میلگرد در برابر عوامل محیطی ضروری است.
قیمت میلگرد حرارتی
قیمت میلگرد کلاف حرارتی، در ماه‌های اخیر نوسان زیادی داشته است. این تغییرات، علاوه بر عواملی مانند قطر میلگرد، استاندارد تولید، کیفیت و قیمت مواد اولیه، به شدت تحت تاثیر قیمت ارز و نوسان قیمت سایر محصولات فولادی قرار دارد. با توجه به افزایش نرخ دلار در چند ماه گذشته، قیمت میلگرد حرارتی نیز روندی صعودی را تجربه کرده است. به عنوان مثال، قیمت میلگرد ۸ حرارتی تولیدی کارخانه امیرآباد، طی سه ماه اخیر شاهد افزایش چشمگیر از حدود ۳۴۵۰۰ تومان به ۴۱۰۰۰ تومان بوده است.
کارخانه های زیادی مانند ذوب آهن، الیگودرز، کویر کاشان و امیرآباد از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میلگرد حرارتی در کشور به شمار می‌آیند. جهت اطلاع از قیمت میلگرد حرارتی کارخانه‌های مختلف، می توانید به صفحه این محصول در وبسایت کیلوتن مراجعه کنید.
