تسمه نوردی، یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع مختلف است که به دلیل فرایند تولید ساده و قیمت مناسب، تقاضای زیادی در بازار دارد. این محصول فولادی که به شکل نواری با عرض و ضخامت های متنوع تولید می شود، در ساخت سازه های فلزی، صنایع خودروسازی، بسته بندی و بسیاری از صنایع دیگر کاربرد دارد. در این مقاله، به بررسی تسمه نوردی، از فرآیند تولید تا کاربردهای آن خواهیم پرداخت و مزایا و معایب این محصول را با سایر مقاطع فولادی مقایسه خواهیم کرد.
تسمه نوردی چیست؟
تسمه نوردی یکی از محصولات فولادی پرکاربرد است که از انواع ضایعات آهن و از طریق فرآیند نورد گرم تولید می‌شود. این محصول در ابعاد و ضخامت های مختلف قابل تولید است و به دلیل قیمت مناسب تر نسبت به سایر انواع تسمه ها مانند تسمه فابریک، ماشین کاری و ترانس، تقاضای بالاتری در بازار دارد. قیمت پایین و تنوع در تولید ابعاد و ضخامت ها، تسمه نوردی را به گزینه ای ایده آل برای مشتریان تبدیل کرده است.
فرآیند تولید تسمه نوردی
فرآیند تولید تسمه نوردی در پنج مرحله اصلی انجام می شود:
انتخاب و ذوب مواد اولیه:
در این مرحله، شمش های فولادی با ترکیب شیمیایی مشخص و کیفیت مناسب به عنوان مواد اولیه انتخاب می شوند. سپس، در کوره های مخصوص ذوب شده تا برای مراحل بعدی آماده شوند.گرم کردن شمش ها:
پس از ذوب، شمش ها به کوره های حرارتی منتقل می شوند. در این کوره ها، شمش تا دمای مشخصی گرم می شود تا شکل پذیری آنها افزایش یابد و بتوانند از غلتک ها عبور کنند.نورد گرم:
در این مرحله، شمش های گرم شده از میان غلتک های نورد عبور می کنند. این غلتک ها با فشار بالا، شمش را به ضخامت و عرض دلخواه تبدیل می کنند. تنظیم فاصله بین غلتک ها، ضخامت نهایی تسمه را تعیین می کند.خنک کاری:
پس از نورد، تسمه ها برای جلوگیری از ایجاد تنش های داخلی و ترک خوردگی، به طور کنترل شده خنک می شوند. این مرحله به حفظ کیفیت و استحکام محصول کمک می کند.عملیات تکمیلی:
بسته به نوع تسمه و کاربرد آن، عملیات تکمیلی مختلفی مانند برش، صافکاری، عملیات حرارتی (آنیلینگ، کوئنچ تمپر) و پوشش دهی (گالوانیزه یا روی سیاه) انجام می شود. این مراحل برای بهبود خواص مکانیکی، استحکام و مقاومت در برابر خوردگی و سایش به کار می روند.
مزایای تسمه نوردی
تسمه نوردی به دلیل فرآیند تولید ساده و قیمت مناسب، در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارد. با این حال، این محصول نیز مانند هر کالا دیگر، مزایا و معایب خاص خود را دارد.
- قیمت مناسب: فرآیند تولید ساده و استفاده از مواد اولیه ارزان، موجب قیمت پایین تر این تسمه نسبت به سایر انواع تسمه شده است.
- تنوع ابعاد: تسمه نوردی در ضخامت ها و ابعاد دلخواه خریدار تولید می شود.
- دسترسی آسان: به دلیل تولید انبوه، تسمه نوردی به راحتی در بازار قابل دسترس است.
- انعطاف پذیری بالا: این تسمه به دلیل شکل پذیری خوبی که دارد، برای ساخت قطعات با اشکال پیچیده و متنوع قابل استفاده است.
معایب تسمه نوردی
- کیفیت پایین تر: به دلیل استفاده قراضه های آهن به عنوان ماده اولیه، تسمه نوردی معمولا کیفیت پایین تری نسبت به تسمه های فابریک و ماشینکاری دارد.
- دقت ابعادی پایین تر: تسمه نوردی دارای تلورانس ابعادی بیشتری است و عرض و ضخامت این محصول دارای تلرانس جزئی می باشد.
- ظاهر ناهموار: تسمه نوردی سطح صاف و صیقلی ندارد که ممکن است برای برخی کاربردها مناسب نباشد.
- طول محدود: معمولا طول تسمه نوردی نسبت به سایر انواع تسمه ها محدودتر است.
انتخاب بین انواع مختلف تسمه بستگی به نیازهای خاص پروژه، کیفیت مورد نظر و هزینه در نظر گرفته شده دارد.
کاربردهای تسمه نوردی
تسمه نوردی به دلیل استحکام بالا، انعطاف پذیری و قیمت مناسب، در بسیاری از حوزه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه به برخی از کاربردهای مهم تسمه نوردی اشاره می کنیم:
۱. ساخت و ساز
تسمه نوردی به عنوان تقویت کننده در اتصالات سازه های فولادی در پروژه های ساخت و ساز به کار می رود. به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، این نوع تسمه در ساخت پل، ساختمان و دیگر پروژه های بزرگ استفاده می شوند. از تسمه نوردی همچنین در ساخت قالب های فلزی بتن برای تقویت و پایداری قالب استفاده می شود.
۲. صنعت خودروسازی
در خودروسازی، تسمه نوردی برای ساخت قطعات مختلف از جمله تقویت کننده ها و بخش های اتصال دهنده بدنه خودرو استفاده می شود.
۳. صنایع دکوراتیو
تسمه نوردی به دلیل قابلیت شکل پذیری و ظاهر مناسب، در ساخت مصنوعات فلزی تزئینی مانند نرده ها، تابلوها و قاب ها کاربرد دارد.
۴. بسته بندی صنعتی
در صنایع بسته بندی، به ویژه برای بسته بندی محصولات سنگین، از تسمه نوردی استفاده می شود. این محصول به دلیل استحکام بالا، برای محکم کردن و جلوگیری از آسیب به کالاها در هنگام حمل و نقل استفاده می شود.
۵. ساخت درب های آکاردئونی
تسمه نوردی در تولید درب های آکاردئونی نقش مهمی دارد. به دلیل انعطاف پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و استحکام بالا، این تسمه ها به عنوان قطعات کلیدی در درب های آکاردئونی و درب های حفاظتی در صنایع مختلف به کار می روند.
۶. لوازم خانگی
تسمه نوردی در لوازم خانگی مختلفی مانند یخچال ها، فریزرها، ماشین های لباسشویی و ظرفشویی کاربرد دارد. در یخچال و فریزرها، برای تقویت ساختار داخلی و استحکام اجزای مختلف به کار می روند. همچنین در ماشین لباسشویی و ظرفشویی، تسمه نوردی برای تقویت بدنه و سیستم های حرکتی و چرخشی استفاده می شود.
۷. تولید قالب‌های صنعتی
تسمه نوردی در تولید قالب های فلزی صنعتی و قالب های بتن مورد استفاده قرار می گیرد. این تسمه ها به دلیل استحکام بالا و قابلیت اتصال قطعات مختلف، برای تقویت قالب ها و جلوگیری از تغییر شکل آنها ضروری هستند.
۸. تولید فلنج ها و گریتینگ
تسمه نوردی در تولید انواع فلنج، گریتینگ و واشر نیز به کار می رود. این محصولات در صنایع مختلف مانند نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد دارند و تسمه نوردی به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی، گزینه ای مناسب برای این صنایع است.
۹. صنایع کشاورزی
تسمه نوردی در تولید لوازم کشاورزی مانند تجهیزات آبیاری، ابزارآلات کشاورزی و قطعات ماشین آلات استفاده می شود.
کارخانه های تولیدکننده تسمه نوردی
تعدادی از کارخانه های معتبر در کشور به تولید تسمه نوردی پرداخته اند تا پاسخگوی نیاز بازار باشند. در ادامه، به معرفی برجسته ترین تولیدکنندگان تسمه نوردی کشور خواهیم پرداخت.
کارخانه فولاد کوهپایه
کارخانه فولاد کوهپایه، واقع در شرق اصفهان و با مساحت ۳۲ هکتار، در سال ۱۳۸۲ تاسیس شده است. این کارخانه سالانه ظرفیت تولید ۱۲۰,۰۰۰ تن مقاطع فولادی مختلف از جمله نبشی، ناودانی، تسمه و سپری را دارد. تسمه نوردی تولیدی این کارخانه با عرض ۲۰ تا ۷۰ میلی متر، ضخامت ۴ تا ۱۰ میلی متر و طول ۶ متر، با کیفیت بالا و استانداردهای بین المللی به بازار عرضه می شود و برای مصارف صنعتی و ساختمانی مناسب است.
کارخانه آریان فولاد
تسمه نوردی آریان فولاد به عنوان یکی از محصولات برجسته این برند، با عرض تا ۴۰ میلی متر و ضخامت ۸ تا ۲۵ میلی متر در دسترس خریداران قرار دارد. تنوع بالای ابعاد و کامل بودن سبد خرید این مجموعه، موجب تقاضای بالای این برند در بازار شده است. قیمت تسمه نوردی آریان نیز مانند سایر محصولات فولادی نوسان زیادی دارد، جهت بررسی روزانه قیمت این محصول می توانید به وبسایت کیلوتن مراجعه نمائید.
کارخانه فولاد یزد
شرکت احرامیان یزد در سال ۱۳۷۵ در استان یزد تاسیس شد. محصولات تولیدی این مجموعه شامل میلگرد، کلاف، تیرآهن، تسمه، سنگ آهن و کنسانتره می باشد.
ابعاد و وزن تسمه نوردی
عوامل مختلفی مانند ضخامت، عرض، طول و جنس فولاد بر ابعاد و وزن نهایی تسمه نوردی تاثیر می گذارند. به طور کلی، هرچه ضخامت و عرض تسمه بیشتر باشد، وزن آن نیز افزایش می یابد.
برای محاسبه وزن دقیق تسمه نوردی، می توانید از فرمول حجم × چگالی استفاده کنید، که در آن حجم حاصل ضرب طول، عرض و ضخامت و چگالی فولاد معمولا حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتی متر مکعب است. به عنوان مثال، وزن یک تسمه نوردی با طول ۶ متر، عرض ۳۰ میلی متر و ضخامت ۵ میلی‌متر تقریبا ۷ کیلوگرم خواهد بود.
قیمت تسمه نوردی
قیمت تسمه نوردی به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از مهم ترین عوامل، نوع تسمه است. به‌طور معمول، تسمه نورد گرم ارزان تر از تسمه نورد سرد است، چرا که فرآیند تولید تسمه نورد گرم ساده تر است. همچنین، تسمه نورد سرد به دلیل دقت بالاتر در ابعاد، قیمت بیشتری دارد.
علاوه بر نوع، ابعاد و ضخامت نیز بر قیمت تاثیرگذار است. به طور کلی، تسمه هایی که دارای عرض و ضخامت بیشتری هستند، به دلیل وزن بیشتر، قیمت بالاتری دارند. همچنین، نوسانات بازار و تغییرات قیمت ارز و مواد اولیه مانند فولاد و آلیاژها نیز تاثیر زیادی بر قیمت دارد.
در نهایت، با توجه به اینکه مواد اولیه تسمه نوردی عمدتا از ضایعات آهن یا آهن بازیافتی تامین می شود، این تسمه ها معمولا از نظر قیمتی به صرفه تر از سایر انواع تسمه هستند.
