میلگرد به عنوان مهم ترین و پرکاربردترین قطعه فولادی مورد نیاز ساختمان سازی، دارای انواع مختلفی می باشد. همانطور که می دانید، میلگردها به دو دسته شاخه و کلاف تقسیم می شوند و هر دسته براساس روش تولید، استاندارد تولید، کارخانه های تولیدکننده، سایز و وزن و سایر فاکتورها با یکدیگر تفاوت دارند. هر یک از این فاکتورها، در تعیین کاربرد و قیمت میلگرد تاثیرگذارند. در این مقاله از وبسایت کیلوتن به بررسی انواع میلگرد، مشخصات و کاربرد آنها می پردازیم.
میلگرد چیست؟
میلگرد یا آرماتور، یکی از مقاطع فولادی است، که به صورت طویل و توپر تولید می شود و از جنس فولاد با کربن متوسط ساخته می شود. از این محصول، جهت تقویت مقاومت بتن استفاده می شود. بتن به عنوان یکی از مقاوم ترین مصالح ساختمان سازی شناخته می شود، ولی این محصول در برابر نیروهای کششی و خمشی مقاومت کمی دارد. میلگردها دارای دو نوع ساده و آجدار هستند. میلگردهای ساده دارای سطح صاف هستند، در حالی که میلگردهای آجدار، دارای آج های مختلفی روی سطح خود هستند. آج های میلگردهای آجدار، باعث چسبندگی بهتر میلگرد به بتن می شوند و از حرکت آن در بتن جلوگیری می کنند. مصارف اصلی میلگردها در افزایش مقاومت کششی بتن و محافظت از سازه در برابر زلزله است.
مشخصات ظاهری انواع میلگرد
در ایران، میلگردهای ساختمانی معمولا در گریدهای A1، A2، A3، و A4 تولید می شوند. گرید میلگرد نشان دهنده مقاومت کششی آن در بتن است. مقاومت کششی میلگردهای A1، A2، A3، و A4 به ترتیب برابر با ۲۴۰، ۳۴۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ نیوتن بر میلی متر مربع است. در ادامه، به بررسی خصوصیات و ویژگی های هر یک از گریدهای فوق می پردازیم.
۱. میلگرد A1
میلگرد A1، یک نوع میلگرد ساده و بدون هیچگونه آج روی سطح آن است که به عنوان میلگرد داکتیل شکل پذیر نیز شناخته می شود. این نوع میلگرد دارای ساختار استوانه ای با ترکیب شیمیایی حدود ۲۴ درصد کربن و ۶۰ درصد سیلیکون است. به همین دلیل نسبت به میلگردهای A2 تا A4، نرم تر و دارای استحکام کششی کمتری است. این محصول به دلیل محتوای کمتر کربن، برای جوشکاری بسیار مناسب است. میلگرد A1 به دلیل مقدار کمتر کربن، برای استفاده در جوشکاری بسیار مناسب است، اگرچه از نظر سختی در دسته آرماتورهای نرم قرار می گیرد.
۲. میلگرد A2
۳. میلگرد A3
این نوع میلگرد با تنش کششی ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش کششی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع به عنوان میلگرد خشک مناسب برای کارهای ساختمانی، شیاردار و عمدتا متقاطع شناخته می شود. اما کجا از این نوع محصول استفاده نکنیم؟ انواع میلگرد A3 برای ساخت اکثر خم ها با گوشه های تیز و جوشکاری به هیچ وجه مجاز نیستند.
۴. میلگرد A4
میلگرد A4، با آج دوکی یا مرکب با الگوی ۷ و ۸، نسبت به گریدهای قبلی مقاومت بالاتری دارند. مقاومت بالای این گرید، باعث جلوگیری از هدر رفتن منابع و سهولت طراحی و صرفه جویی در پروژه می شود. در گذشته به دلیل نبود امکانات لازم در خطوط نورد، تولید آرماتورهای با مقاومت بالا با مشکلاتی مواجه بود و عمدتا از فولادهای معادل کربن بالا استفاده می شد، که به دلیل شکل پذیری کم، علاوه بر مشکلات جوشکاری، مهندسان را در طراحی سازه ها نیز نگران می کرد.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی نورد، اتوماسیون بالا از نظر کنترل هوا و سرعت خنک کننده و همچنین وجود سیستم ترمکس، امکان ساخت آج رده ۵۲۰ و بالاتر و میله های معادل کربن کم، با قابلیت جوش مطلوب فراهم شده است. سازمان ملی استاندارد ایران نیز میلگردهای ۵۰۰ و ۵۲۰ را برای ساخت و استفاده جدید مطابق با استانداردهای جهانی تایید کرده است.
انواع میلگرد براساس قطر
قطر آرماتور بسته به طول و شاخه آن محاسبه می شود. مثلاً اگر قطر آرماتور ۱۴ باشد وزن آن ۱.۲۱ کیلوگرم بر متر طول و وزن شاخه ۱۴.۵ است. قطر اتصالات را می توان با ابزار دقیق اندازه گیری کرد تا بتوانید انواع قطر اتصالات را تعیین کنید. دانستن قطر این محصول برای استفاده صحیح در قسمت های مختلف ساختمان مهم است. قطر اسمی این محصول به ۳ دسته تقسیم می شود.
- قطر اسمی
- قطر ناحیه که آج را در نظر نمی گیرد.
- قطر خارجی که آج را در نظر می گیرد.
انواع میلگرد ۱۶ دارای قطر اسمی ۱۶، قطر پایه ۱۵ و قطر خارجی ۱۸ می باشد. آرماتور ۱۸ و ۱۴ نیز به همین ترتیب محاسبه می شوند. بنابراین این اتصالات ۱۴ دارای قطر اسمی ۱۴، قطر هسته ۱۳ و قطر خارجی ۱۶ است. به همین ترتیب، اتصالات ۱۸ دارای قطر اسمی ۱۸، قطر هسته ۱۷ و قطر خارجی ۲۰ است.
انواع میلگردها بر اساس جنس
آرماتورها به طور کلی به دو دسته آرماتور ساده و آرماتور آجدار تقسیم می شوند. اما انواع آرماتورها بر اساس جنس شامل موارد زیر اشاره کرد:
- میلگرد اروپایی
- میلگرد فولاد کربن
- نوع گالوانیزه
- اپوکسی
- فایبرگلاس تقویت شده پلیمری
- نوع ضد زنگ
میلگرد نوع اروپایی
یکی از ویژگی های اصلی میلگرد اروپایی این است که از مواد منگنز ساخته شده است. میلگرد اروپایی به دلیل خاصیت خمشی بادوام ترین نوع میلگرد است. یکی دیگر از ویژگی های این محصول سهولت استفاده از آن می باشد. به طور کلی این میلگرد برای استفاده در مناطق زلزله خیز یا در پروژه هایی که نیاز به سازه های یکپارچه دارند توصیه نمی شود.
میلگرد کربن دار
متداول ترین نوع میلگرد، میلگرد مشکی یا همان سیاه است که در پروژه ها در هر نوع و اندازه ای مورد استفاده قرار می گیرد. بزرگترین ضعف این مدل این است که سریع فرسوده می شود. به همین دلیل اگر فرسایش آن گسترده باشد، باعث ترک خوردن بتن اطراف می شود.
در شرایطی که میلگرد ممکن است در معرض رطوبت و اشباع آب باشد، گزینه های مناسب تری نسبت به انواع میلگرد سیاه موجود است. با این حال، می توان نتیجه گرفت که بهترین نوع میلگرد موجود از نظر استحکام و مقاومت کششی میلگرد سیاه می باشد.
میلگرد گالوانیزه
اگر بخواهید انواع میلگرد اپوکسی و میلگرد گالوانیزه را با هم مقایسه کنید، باید بگویم که میلگرد گالوانیزه ۴۰ برابر بیشتر از میلگرد مشکی در برابر خوردگی مقاوم است. شاید به همین دلیل است که از میلگرد اپوکسی گرانتر می باشد. این نوع میلگرد کمتر شکننده است و در نتیجه ارزش بیشتری نسبت به میلگرد اپوکسی دارد.
میلگرد با روکش اپوکسی
صفحه فولادی با روکش اپوکسی در واقع رزین مشکی با روکش اپوکسی است. این مدل دارای قدرت و مقاومت نسبی مشابهی است. اما در برابر خوردگی مقاومت بیشتری دارد. با این حال، پوشش اپوکسی بسیار ظریف است. هرچه آسیب بیشتری به پوشش وارد شود، مقاومت در برابر خوردگی نیز کمتر می شود.
میلگرد ضدزنگ فولادی
این نوع میلگرد استیل برای اکثر پروژه های موجود قابل استفاده است و گران ترین نوع میلگرد موجود در بازار می باشد. قیمت این نوع میلگرد هشت برابر میلگرد اپوکسی است. با این حال، فولاد ضد زنگ در همه موارد به جز چند مورد گران است.
اما برای کسانی که دلیلی برای استفاده از آن دارند، میلگرد استیل ضد زنگ تا ۱۵۰۰ برابر بیشتر از میلگرد سیاه در برابر خوردگی مقاوم است. میلگرد استیل ضد زنگ در شبکه ها و آرماتورها و نگهدارنده ها و حتی مصالح تزئینی مانند آهن کاری استفاده می شود و کاربرد اصلی آن در صنعت راه و ساختمان برای تامین مقاومت کششی بتن می باشد.
انواع مختلفی از میلگرد بسته به خواص و کاربرد آن مورد استفاده قرار می گیرد، اما بیشتر میلگردهای مورد استفاده در صنعت بتن، فولاد معمولی است که در ایران به شرح زیر طبقه بندی، تولید و مصرف می شود. البته این طبقه بندی بر اساس استاندارد روسی است که در ایران رایج می باشد.
انواع سایز میلگرد
میلگردها براساس ضخامت نیز دارای انواع مختلفی هستند. هر یک از ضخامت های میلگرد دارای استحکام، کاربرد و انعطاف پذیری مختلفی هستند. انواع سایز میلگرد عبارتند از:
میلگرد سایز ۸
میلگرد سایز ۱۰
میلگرد سایز ۱۲
میلگرد سایز ۱۴
میلگرد سایز ۱۶
میلگرد سایز ۱۸
میلگرد سایز ۲۰
میلگرد سایز ۲۲
میلگرد سایز ۲۵
میلگرد سایز ۲۸
میلگرد سایز ۳۲
میلگرد سایز ۳۶
کاربرد انواع میلگرد
کارخانه های تولیدکننده میلگرد
با توجه به گستردگی کاربردهای میلگرد در انواع سازه ها، کارخانه های زیادی در سطح کشور به تولید این محصول مشغول می باشند. هر کارخانه با استفاده از فرآیندها و فناوری های پیشرفته، میلگرد را با ابعاد، اندازه ها و ویژگی های مشخص تولید می کند. این مشخصات شامل وزن، سایز، استحکام و سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی میلگرد است. در ادامه، تعدادی از کارخانه های مطرح تولیدکننده میلگرد را معرفی می کنیم.
- میلگرد ذوب آهن اصفهان
- میلگرد میانه
- میلگرد ظفربناب
- میلگرد فولاد خراسان (نیشابور)
- میلگرد راد همدان
- میلگرد فولاد کویر کاشان
- میلگرد صبا فولاد زاگرس
- میلگرد فولاد یزد
- میلگرد آناهیتا گیلان
- میلگرد آذر امین
- میلگرد امیرکبیر خزر
- میلگرد فولاد بافق
- میلگرد صنعت بناب
- میلگرد سیرجان حدید
- میلگرد هیربد زرندیه
- میلگرد نورد کرمان
- میلگرد آریان فولاد
سخن پایانی
انواع میلگردها به دو دسته کلی آجدار و ساده تقسیم می شوند. میلگردهای بدون قلع یا آج را میلگرد ساده و میلگردهای دارای برآمدگی روی سطح را میلگرد آجدار می نامند. از میلگردها اغلب برای افزایش مقاومت بتن و تقویت پی استفاده می شود و به همین دلیل کاربرد اصلی میلگردها به ویژه میلگردهای آجدار در صنعت ساختمان است.
برای حفظ و جلوگیری از زنگ زدگی باید آرماتور را در مکانی دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کرد. لازم به ذکر است که قیمت میلگرد ممکن است بسته به عوامل مختلفی مانند نرخ ارز یا شرایط ملی متفاوت باشد. بنابراین پیش بینی و تعیین قیمت ثابت برای این قطعه فلزی غیرممکن است. جهت خرید آنلاین میلگرد می توان با کارشناسان ما در مجموعه کیلوتن تماس برقرار نمایید.
