چین، به عنوان بزرگترین تولیدکننده کربن جهان، نقش حیاتی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی ایفا می‌کند. صنعت فولاد که پس از تولید برق، دومین منبع بزرگ انتشار کربن در این کشور است، حدود ۱۷ درصد از انتشار سالانه کربن چین را تشکیل می‌دهد. با توجه به افزایش بی‌سابقه دما و تاثیرات شدید تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر، چین با تمرکز بر فناوری‌های نوین، استفاده از فولاد بازیافتی، و مقررات سختگیرانه‌تر، تلاش‌های گسترده‌ای برای کاهش انتشار کربن در صنعت فولاد آغاز کرده است. این مقاله به بررسی سه مسیر اصلی چین برای دستیابی به فولاد سبز و کاهش تاثیرات زیست‌محیطی این صنعت می‌پردازد.
چین و چالش فولاد سبز
در ۶ فوریه، چین بولتن آب و هوای ۲۰۲۲ را منتشر کرد و اعلام کرد که سال ۲۰۲۲ دومین میانگین دمای سالانه ثبت شده در تاریخ این کشور را داشته است. دماهای بهار، تابستان و پاییز سال گذشته بالاترین دماها از زمان شروع ثبت دما بودند. جیا شیائولنگ، معاون مرکز ملی آب و هوای چین، در کنفرانسی بر اهمیت هوشیاری نسبت به رویدادهای اقلیمی نادر ولی با تأثیر زیاد، مانند موج گرمایی سال ۲۰۱۳، تاکید کرد. در آن سال، دمای هوا در حداقل ۴۰ شهر و شهرستان به بالای ۴۰ درجه سانتی گراد رسید.
در این راستا، چین تلاش‌های گسترده‌ای را برای دستیابی به فولاد سبز آغاز کرده است. در ادامه به بررسی سه مسیر اصلی چین برای کاهش انتشار کربن در صنعت فولاد می‌پردازیم:
۱. جایگزینی کوره‌های بلند سنتی با کوره‌های قوس الکتریکی
این کوره‌ها از برق تجدیدپذیر و ضایعات فولادی با کیفیت بالا استفاده می‌کنند و فرایند فولادسازی را دوستدار محیط زیست می‌کنند. اما، افزایش تقاضا برای ضایعات با کیفیت بالا که تنها در مناطق خاصی در دسترس است، می‌تواند هزینه تولید را افزایش دهد.
۲. نصب تجهیزات جذب کربن
این فناوری می‌تواند به فولادسازان اجازه دهد تا بدون تأثیر قابل توجهی بر آب و هوا، به کار خود ادامه دهند. اگرچه پروژه‌های جذب کربن در کارخانه‌های فولاد هنوز در مرحله آزمایشی هستند، سرمایه‌گذاری مداوم برای کاهش هزینه‌های این فناوری و تبدیل آن به یک راه‌حل قابل اجرا در مقیاس بزرگ ضروری است.
۳. پذیرش فناوری‌های مبتنی بر هیدروژن سبز
اگرچه هیدروژن سبز همچنان در مراحل اولیه توسعه قرار دارد و تولید آن به منبع انرژی تجدیدپذیر وابسته است، اما در صورت تولید در مقیاس صنعتی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش انتشار CO2 در صنعت فولاد ایفا کند. برای این کار نیاز به کاهش مداوم قیمت‌های انرژی تجدیدپذیر و افزایش تولید هیدروژن سبز است.
کربن‌زدایی فولاد چین با فناوری هیدروژن
فولادسازان چینی به شدت به دنبال کاهش کربن در تولیدات خود هستند و برخی از بزرگترین شرکت‌ها در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. از شش تولیدکننده پیشرو فولاد در چین، نیمی به فناوری‌های هیدروژن روی آورده‌اند. برای مثال، در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲، شرکت Baowu ساخت یک کوره قوس الکتریکی سبز با سوخت هیدروژن را در Zhanjiang، استان گوانگدونگ آغاز کرد که تا پایان سال ۲۰۲۳ تکمیل خواهد شد و اولین کوره قوس الکتریکی با کربن صفر خواهد بود.
علاوه بر این، در نوامبر ۲۰۲۱، Baowu اتحاد جهانی نوآوری متالورژی کم کربن را تاسیس کرد و صندوقی با بودجه سالانه ۵.۵ میلیون دلار برای تحقیقات متالورژی کم کربن از جمله هیدروژن راه اندازی کرد. این اتحاد شامل ۶۰ عضو از ۱۵ کشور، از جمله شرکت‌های فولادی بزرگ مانند ArcelorMittal و Shougang Group و شرکت‌های معدنی مانند BHP Group و Rio Tinto Group است.
همچنین، Ansteel Group در سال ۲۰۲۲ از پیشرفت در استفاده از فرآیند مبتنی بر هیدروژن سبز برای تولید فولاد خبر داد که به دارایی فکری ارزشمندی تبدیل خواهد شد. گروه HBIS نیز پروژه نمایش متالورژی هیدروژن در Zhangjiakou، استان هبی را آغاز کرده است، که اولین پروژه از این نوع در جهان به شمار می‌رود.
چالش‌ها و فرصت‌های کاهش کربن در صنعت فولاد چین
راه پیش رو برای کاهش کربن در تولید فولاد چین همچنان چالش‌برانگیز است. فناوری‌های مبتنی بر هیدروژن و تولید فولاد همچنان نابالغ و پرهزینه هستند و نیازمند سرمایه‌گذاری مداوم‌اند. با این حال، کارشناسان تخمین می‌زنند که استفاده از هیدروژن می‌تواند تا سال ۲۰۶۰ نزدیک به ۲ تریلیون دلار برای چین صرفه‌جویی کند. کاهش هزینه‌های برق تجدیدپذیر نیز به کاهش هزینه‌های تولید هیدروژن سبز کمک می‌کند و پتانسیل آن را برای افزایش مقیاس بالا می‌برد.
حمایت دولت، هم در سطح مرکزی و هم محلی، برای تداوم این روند ضروری است. اهداف شی جین پینگ برای رسیدن چین به اوج انتشار کربن تا سال ۲۰۳۰ و بی‌طرفی کربن تا سال ۲۰۶۰ می‌تواند به حفظ حمایت مالی برای آزمایش‌های هیدروژن سبز کمک کند. این اهداف، فشار سیاسی را برای حمایت از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک در کاربردهای هیدروژن ایجاد می‌کند.
در نهایت، چگونگی سبز کردن تولیدات فولادسازان چینی تأثیر عمیقی بر گذار چین به اقتصاد کم کربن خواهد داشت و سرعت این انتقال برای مبارزه جهانی علیه تغییرات آب و هوایی حیاتی خواهد بود.
