بحران انرژی در سال ۱۴۰۳، زنجیره تولید فولاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد. گزارشهای رسمی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان میدهد که پس از دو سال روند رو به رشد، تولید فولاد کشور با افت قابل توجهی مواجه شده و به سطح تولید سال ۱۳۹۹ بازگشته است. این عقب گرد، به ویژه در بخش تولید فولاد میانی مشهود است، جایی که حدود دو میلیون تن کاهش تولید، معادل یک میلیارد دلار ارزش، به ثبت رسیده است. این امر نشاندهنده آن است که محدودیتهای اعمال شده در تامین برق و گاز، به مانعی جدی بر سر راه توسعه این صنعت استراتژیک تبدیل شده است.
نکته قابل تامل، سرمایهگذاریهای صورت گرفته در جهت افزایش ظرفیت تولید فولاد میانی بوده که متاسفانه به دلیل کمبود انرژی، عملاً بلااستفاده مانده و نتوانستهاند به رشد مورد انتظار منجر شوند. این در حالی است که از ابتدای سال ۱۴۰۴ نیز سایه سنگین محدودیتهای انرژی بر سر این صنعت گستردهتر شده است. اعمال مجدد محدودیتهای شدید مصرف برق از اواسط فروردینماه، تولیدکنندگان آهن آلات و فولاد را با کاهش ۳۰ تا ۸۰ درصدی در تخصیص انرژی روبرو کرده است. این وضعیت نه تنها تداوم تولید را با ابهام مواجه ساخته، بلکه میتواند اثرات منفی گستردهای بر اشتغال و پویایی بازار داخلی نیز بر جای بگذارد. در این میان، گزارشها حاکی از آن است که بیشترین نرخ رشد تولید در زنجیره فولاد مربوط به کنسانتره سنگ آهن و پس از آن ورق گرم بوده است، که احتمالا نشان دهنده تمرکز بیشتر بر تولید مواد اولیه یا محصولاتی با نیاز انرژی کمتر در شرایط بحرانی است. با این حال، ضربه اصلی به بخش میانی زنجیره فولاد وارد شده که قلب تپنده تولید مقاطع و محصولات نهایی فولادی به شمار میرود.

بررسی آمار تولید زنجیره آهن و فولاد در سالهای ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نشان میدهد که علیرغم رشد برخی بخشها، صنعت فولاد در سال ۱۴۰۳ با رکود نسبی در بخش پاییندستی مواجه بوده است. در میان محصولات زنجیره فولاد، بیشترین نرخ رشد تولید به کنسانتره سنگآهن با ۶.۷ درصد و پس از آن، به ورق گرم با ۶.۴ درصد تعلق دارد. این در حالی است که ورق سرد، بهرغم توسعه ظرفیتها، با افت ۰.۸ درصدی همراه شده و کارشناسان علت آن را واردات بیرویه و نه کمبود مواد اولیه میدانند. بهطور کلی، هرچند زنجیره تولید فولاد همچنان ظرفیت رشد دارد، اما تداوم چالشهایی مانند کمبود انرژی و نبود سیاستهای حمایتی در برابر واردات، میتواند پایداری این صنعت راهبردی را تهدید کند.